بگذارید با این واقعیت روبه‌رو شویم كه جوهر كثیف، گران و هزینه بر است. آیا بهتر نیست آن را حذف كنیم؟ بعضی از فناوری‌های قدیمی و جدید فرصتی برای این كار فراهم كرده‌اند. البته این كه آیا این روند واقعا بدون جوهر است یا نه، بستگی به تعریف شما از جوهر دارد.

جوهر واقعی از یك رنگ (dye) یا رنگدانه (pigment) تشكیل شده است كه می‌تواند آلی یا غیرآلی باشد. یك رنگ (dye) ماده رنگی است كه در یك حلال مایع حل می‌شود، در حالی كه یك رنگدانه (pigment) از مواد بسیار لطیف و گاهی اوقات از مواد پودری تشكیل می‌شود. ذرات رنگی حل نمی‌شوند و بیشتر در مایع معلق هستند. حلال و مایع كه رنگ یا رنگدانه را نگه می‌دارد می‌تواند آب باشد یا حتی روغن‌ یا الكل‌[منبع:Evans].

بسیاری از روش‌ها از شیوه های سنتی و قدیمی گرفته تا گونه های جدید و مدرن به ما اجازه حذف جوهر را می‌دهد. روش های قدیمی چاپ از قبیل حكاكی به چیزی مانند جوهر نياز ندارد. برای حكاكی از ابزاری جهت ایجاد نقش یا كندن كلمات یا تصاویر روی یك سطح سخت استفاده می‌شود. بنابراین، آنقدر كه این ابزار برای ساخت یك لوح مناسب است مطمئنا برای كاغذهای رایج امروزی مناسب نخواهد بود؛ در نتیجه، این فرآیندی غیر عملی، سخت و گران است. فناوری دیگری كه نیاز به جوهر ندارد، چاپ روی ورق فلزی داغ است. از ورقه فلزی به عنوان سطحی استفاده می‌كنند كه با حرارت و فشار روی آن عمل چاپ انجام می‌شود. با این كه این نوع چاپ بسیار جذاب است، اما برای تولید انبوه روشی مناسب نیست.

اما فناوری جدید به ما اجازه چاپی راحت و ارزان بدون نیاز به یك قطره جوهر را می‌دهد. این متد پیشرفته و جدید كه نیازی به جوهر ندارد چیست؟ به خواندن این مطلب ادامه دهید تا جواب این سوال را پیدا كنید.

این‌گونه به نظر می‌رسد كه پیشینه چاپ به زمان اختراع جوهر تقریبا در 4000 سال پیش برمی‌گردد. اگرچه فرآیند چاپ، یعنی استفاده از جوهر روی كاغذ در مقیاس انبوه، یكی از مهم ترین پیشرفت‌های بشر است، اما حذف جوهر از این معادله می‌تواند فناوری مدرن چاپ را ساده كند.

برای مثال ماشین فكس حرارتی. این ابزار مفید تنها به استفاده از حرارت برای نوع خاصی از كاغذ حرارتی نیاز دارد تا متن یا تصویر را چاپ كند بدون مكانیسمی كه به جوهر نیاز داشته باشد. این پرینتر ساده‌تر و با دوام‌تر است و هزینه كمتری برای نگهداری دارد و همچنین فضای كمتری نسبت به پرینترهای جوهری اشغال می‌كند. نوع دیگری از ماشین فكس حرارتی از نوار فلزی به جای جوهر استفاده می‌كند و نوار فلزی را روی كاغذ ذوب می كند تا متن چاپ شود.

همچنین دستگاه‌های فتوكپی متعارف در واقع از نظر فنی از جوهر برای چاپ استفاده نمی‌كنند. اگر شما تاكنون از یك دستگاه فتوكپی نگهداری كرده باشید، می‌دانید این دستگاه‌ها از ماده رنگی پودری به نام تونر استفاده می كنند. تونر با بار منفی شارژ شده ‌است و دستگاه كپی از الكتریسته ساكن برای چاپ استفاده می‌كند. دستگاه كپی از نور برای اندازه‌گیری و تشخیص چاپ در نسخه اصلی استفاده می‌كند و پودر تونر را روی مناطقی با بار مثبت می‌ریزد تا تصویر یا متن اصلی روی كاغذی جدید كپی شود.

دستگاه‌های فكس حرارتی و فتوكپی از فناوری های قدیمی محسوب می شوند و به جایگزینی جوهر نزدیك نخواهند شد. با وجود در دسترس بودن این دستگاه‌ها، مردم هنوز چاپ خوب و كیفیت ماندگار پرینترهای جوهری را ترجیح می‌دهند. با وجود این، دانشمندان در حال توسعه برخی دیگر از فرآیندهای جذاب چاپ هستند كه جوهر را حذف می‌كند.

یكی از شركت‌ها، Zink - (كه مخفف دو كلمه جوهرink و صفر (zero) است- سال 2007 اعلام كرد فناوری‌ای را تكمیل كرده است كه برای چاپ به جوهر نیازی ندارد و از كریستال های رنگ جاسازی شده در كاغذ استفاده می‌كند. این فرآیند تنها به پرینتر نیاز دارد تا مقدار مناسبی از حرارت را برای حساس كردن این كریستال‌ها به كار گیرد و چاپی با كیفیت تولید كند. از آنجا كه هیچ نیازی به جوهر نیست، این كاغذ مخصوص به پرینترها اجازه می‌دهد تا به صورت فوق‌العاده‌ای كوچك باشند. برای آغاز كار خود، شركت زینك با شركت پلاروید (Polaroid)، شركتی كه در تولید فیلم‌های فوری پیشگام است، شریك شد تا پرینتر فوری عكس موبایل را كه بدون جوهر است تولید كنند. این پرینتر بزرگ‌تر از یك بسته كارت نیست.

همچنین شركت زیراكس (Xerox) ـ شركتی كه نامش مترادف با فتوكپی است ـ در حال توسعه روش‌های چاپ بدون جوهر است. هرچند این فرآیند تفاوت بنیادی با روش های قبلی ندارد. چاپ های بدون جوهر به عنوان چاپ های بادوام برای مدت طولانی شناخته نمی‌شوند، اما زیراكس این مانع را به یك سرمایه تبدیل كرده است. در واقع، آنها قصد دارند پرینتری بسازند كه نیازی به جوهر نداشته و همچنین دارای قابلیت پاك شدن باشد.

در ادارات، بسیاری از افراد برگه‌ها را فقط براي يك بار مصرف يا كمتر از آن چاپ مي‌كنند. برای این كه این عمل مقرون به صرفه تر و سازگار با محیط زیست باشد، زیراكس كاغذی را توسعه می‌دهد كه نیازی به جوهر ندارد و كاملا قابل استفاده مجدد است. این فناوری به این صورت كار می‌كند: زیراكس ابتدا كاغذ را از مواد شیمیایی عكاسی رنگی می‌پوشاند. این مواد شیمیایی وقتی كاغذ در معرض نور فرابنفش (UV) قرار می‌گیرد، تیره می‌شود. كارایی این مواد شبیه فرآیندی است كه در عینك‌های آفتابی به كار رفته و باعث می‌شود این عینك‌ها وقتی در مقابل نور خورشید قرار می‌گیرند، تیره شوند و بتدریج در نور كم از این تیرگی كاسته می‌شود.

سپس چاپگر تنها با استفاده از نور فرابنفش كه به نقاط مناسب تابیده می‌شود، عمل چاپ را انجام می‌دهد. از این چاپ می‌توان استفاده كرد و بعد از به كارگیری، آن را با استفاده از یك نور با طول موج دیگر فورا پاك كرد. در نمونه‌های اولیه این فناوری، متن چاپ شده به صورت خودكار 16 تا 24 ساعت بعد از چاپ پاك می‌شود. زیراكس اكنون در حال كار روی افزایش این مدت زمان است. در حالت ایده‌آل، متن هنگامی از بین می‌رود كه كاربر بخواهد آن را به طور دستی پاك كند.